Poszukując środków finansowych na planowane przez nas badania, prędzej czy później zetkniemy się z biurokratyczną machina. Jednym z pierwszych problemów, które mogą nas spotkać, jest określenie jaki rodzaj badań zamierzamy prowadzić. Postanowiliśmy ułatwić nieco ten proces i wyjaśnić jakie badania można prowadzić.
Instytucje organizujące konkursy na projekty badawcze w ich regulaminach określają jaki rodzaj badań finansują. Ich hasłowe określenia mogą być mało klarowne. Warto więc sięgnąć do Ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki. W jej treści znajdziemy definicje rodzajów badań naukowych. Przedstawione poniżej definicje pochodzą z art. 2. wspomnianej ustawy.
25 maja 2015 r. wchodzi w życie Ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki oraz niektórych innych ustaw. W jej wyniku zmianie ulegają podane poniżej definicje. Kliknij i przeczytaj aktualne definicje.
Badania podstawowe
oryginalne prace badawcze eksperymentalne lub teoretyczne podejmowane przede wszystkim w celu zdobywania nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie praktyczne zastosowanie lub użytkowanie.
Badania stosowane
prace badawcze podejmowane w celu zdobycia nowej wiedzy, zorientowane przede wszystkim na zastosowanie w praktyce.
Badania przemysłowe
badania mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności w celu opracowywania nowych produktów, procesów i usług lub wprowadzania znaczących ulepszeń do istniejących produktów, procesów i usług; badania te obejmują tworzenie elementów składowych systemów złożonych, szczególnie do oceny przydatności technologii rodzajowych, z wyjątkiem prototypów objętych zakresem prac rozwojowych.
Prace rozwojowe
nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do planowania produkcji oraz tworzenia i projektowania nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, procesów i usług, w szczególności:
a). tworzenie projektów, rysunków, planów oraz innej dokumentacji do tworzenia nowych produktów, procesów i usług, pod warunkiem że nie są one przeznaczone do celów komercyjnych,
b). opracowywanie prototypów o potencjalnym wykorzystaniu komercyjnym oraz projektów pilotażowych, w przypadkach gdy prototyp stanowi końcowy produkt komercyjny, a jego produkcja wyłącznie do celów demonstracyjnych i walidacyjnych jest zbyt kosztowna; w przypadku gdy projekty pilotażowe lub demonstracyjne mają być następnie wykorzystywane do celów komercyjnych, wszelkie przychody uzyskane z tego tytułu należy odjąć od kwoty kosztów kwalifikowanych pomocy publicznej,
c). działalność związana z produkcją eksperymentalną oraz testowaniem produktów, procesów i usług, pod warunkiem że nie są one wykorzystywane komercyjnie,
Prace rozwojowe nie obejmują rutynowych i okresowych zmian wprowadzanych do produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, istniejących usług oraz innych operacji w toku, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
Badania naukowe lub prace rozwojowe na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa
systematyczne prace uwzględniające specyfikę dziedziny obronności i bezpieczeństwa państwa oraz konieczność zapewnienia ochrony informacji niejawnych, prowadzące do pozyskania nowych technologii, nowych wzorów uzbrojenia i sprzętu niezbędnych do realizacji polityki obronnej i bezpieczeństwa państwa, przygotowań obronnych w sferze militarnej i pozamilitarnej oraz potrzeb Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
Działalność badawczo-rozwojowa
działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
Działalność statutowa
realizacja określonych w statucie jednostki naukowej zadań związanych z prowadzonymi przez nią w sposób ciągły badaniami naukowymi lub pracami rozwojowymi.
Działalność upowszechniająca naukę
realizacja zadań wspierających rozwój polskiej nauki przez upowszechnianie, promocję i popularyzację nauki, nieobejmujących prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych.